OCZYSZCZANIE MLEKA - WIRÓWKI SEPARACYJNE I DEKANTACYJNE W MLECZARSTWIE

Mleko, jako podstawowy produkt żywnościowy, podlega przepisom krajowym i międzynarodowym. Celem tych przepisów jest zapewnienie, że mleko i przetwory mleczne są wprowadzane do obrotu tylko wtedy, gdy są w doskonałym stanie i nie są szkodliwe dla zdrowia. W celu poprawy jakości mleka, oczyszczanie mleka powinno być przeprowadzane za pomocą wirówki.

Klarowanie mleka surowego

Pomimo wszystkich podjętych środków higienicznych, surowe mleko dostarczane do mleczarni przez gospodarstwa zawiera niepożądane substancje obce, takie jak komórki somatyczne i krew z wymienia krowy, zanieczyszczenia z powietrza oraz zanieczyszczenia pochodzące z kontaktu z dojarkami, liniami mlecznymi i pojazdami transportowymi.

Klaryfikator (wirówka oczyszczająca) nadaje się do oczyszczania mleka zarówno na zimno jak i na ciepło. W porównaniu z alternatywnymi filtrami do mleka, wirówki samoczyszczące mają zdecydowanie lepsze parametry. To dlatego, że ciasto filtracyjne pozostaje w strumieniu mleka przez kilka godzin podczas filtracji. Rosnąca flora bakteryjna może w ten sposób znowu zanieczyścić mleko przepływające przez filtr. Ponadto prawie niemożliwe jest sprawdzić, czy w tkaninie filtracyjnej nie pojawiają się rozprucia. Wolna od ryzyka eksploatacja większych baterii filtrujących wymaga wysokiego stopnia automatyzacji. Natomiast klaryfikator można łatwo wdrożyć. Osad z wirówki może być podawany bezpośrednio do neutralizacji lub do oczyszczalni. Wreszcie, co nie mniej ważne, stosowanie klaryfikatora nie powoduje praktycznie żadnych strat produktu. Cenne składniki mleka, takie jak białko, są redukowane przez odprowadzane osady mleczne tylko w ledwie mierzalnym zakresie.

Klarowanie serwatki

Gwałtowny wzrost produkcji sera powoduje, że produkuje się również więcej serwatki. Serwatka to ciecz, która powstaje podczas produkcji sera po oddzieleniu się kazeiny (również zwaną sernikiem) podczas koagulacji mleka. W zależności od rodzaju separacji serów, mogą być produkowane trzy rodzaje serwatki: Serwatka podpuszczkowa (słodka serwatka), kwaśna serwatka i serwatka techniczna.

Intensywne prace badawczo-rozwojowe doprowadziły do powstania wydajnych procesów dalszego przetwarzania serwatki na produkty takie jak koncentrat serwatki, koncentrat białka serwatkowego, serwatka w proszku lub laktoza (cukier mleczny, cukier mlekowy). Aby jednak zapewnić optymalne i ekonomiczne dalsze przetwarzanie, serwatka musi być wcześniej uwolniona od pyłu kazeinowego.

Ze względów inżynierii procesowej zaleca się najpierw odpylić serwatkę, to znaczy usunąć z serwatki pył kazeinowy, poprzez oczyszczenie jej za pomocą klaryfikatorów (wirówek oczyszczających).

W następnym etapie, w celu oddzielenia tłuszczu od serwatki, stosuje się specjalna wirówka separacyjna.

Jak wspomniano powyżej, wirówki nie tylko wykonują zadania związane z oddzielaniem, ale również w znacznym stopniu przyczyniają się do ogólnego wyniku ekonomicznego zakładów przetwórczych, odzyskując i przetwarzając cenne składniki, takie jak pył kazeinowy lub laktalbumina (albumina mleka). Laktalbumina to mieszanina różnych białek serwatki. Jest ona tradycyjnie otrzymywany poprzez denaturację na gorąco z serwatki różnego pochodzenia, głównie z serwatki serowej. Gdy laktalbumina stanie się nierozpuszczalna, można ją odwirować za pomocą wirówek, a potem wysuszyć i przerobić na proszek w suszarni rozpyłowej. Laktalbuminy mają wysoką wartość odżywczą.

Zagęszczenie pyłu kazeinowego

Również na przykładzie pyłu kazeinowego pokazywać można, w jaki sposób niepożądane substancje mogą być uzyskiwane z serwatki i dalej przetwarzane: Pył kazeinowy to bardzo drobne cząstki sera, które powstają podczas cięcia, mieszania i pompowania skrzepu serowego. Te cząsteczki białka dostają się do serwatki podczas oddzielania skrzepu i serwatki, jak i podczas odsączania serwatki z form do sera i prasowania sera do form. Podczas odtłuszczania lub czyszczenia (odpylania) serwatki za pomocą samoczyszczących się wirówek lub klaryfikatorów, pył serowy jest następnie odprowadzany z wirówki jako osad z wirówki. Zawarty w osadzie pył kazeinowy o stosunkowo niskiej lepkości może być następnie dalej osuszany lub zagęszczany za pomocą wirówek dekantacyjnych, aż do uzyskania granulowanej masy sera. Masa ta może być następnie przetwarzana na przykład na ser topiony.